ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ

Αρ. Φύλλου 133

19 Ιουνίου 1998

ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ'ΑΡΙΘ. 180

Προσαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις 95/19 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 19^ης Ιουνίου 1995 "για τη χορήγηση δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής και τη χρέωση τελών υποδομής

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Tις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.1338/1983"Εφαρμογή του Κοινοτικού Δικαίου", (Α΄34), όπως αυτές έχουν αντικατασταθεί και τροποποιηθεί αντιστοίχως με το άρθρο 6 παρ. 4 του Ν. 1440/1984 και 19 του Ν.2367/1995 (Α΄261) και του άρθρου 3 όπως αντικατεστάθη με το άρθρο 65 του Ν. 1892/1990.
2. Το άρθρο 29Α του Ν.1558/1985 "Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα" (ΦΕΚ Α΄/137), όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 27 του Ν.2081/1992 (ΦΕΚ Α΄154) και αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1, παρ. 2α του Ν2469/97 (Α΄38).
3. Το Π.Δ.324/1996 (Α΄220) "Για την εναρμόνιση του Ελληνικού Δικαίου με την Οδηγία 91/440/ΕΟΚ της 29^ης Ιουνίου 1991 για την ανάπτυξη των Κοινοτικών Σιδηροδρόμων".
4. Την 231/1998 γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας μετά από πρόταση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και του Υφυπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών.
5. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις του παρόντος δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι

Σκοπός - Ορισμοί - Πεδίο Εφαρμογής

Άρθρο 1

Σκοπός του παρόντος διατάγματος είναι η προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας προς τις διατάξεις της οδηγίας 95/19/ΕΚ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 19^ης Ιουνίου 1995 "για τη χορήγηση δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής και τη χρέωση τελών υποδομής", που δημοσιεύθηκε στην ελληνική γλώσσα στην επίσημη εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (L 143/27.6.95, σελ.75).

Άρθρο 2

Για τους σκοπούς του παρόντος διατάγματος:

1. "Σιδηροδρομική Επιχείρηση" ορίζεται κάθε δημόσια ή ιδιωτική επιχείρηση της οποίας κύρια δραστηριότητα είναι η παροχή υπηρεσιών σιδηροδρομικών μεταφορών εμπορευμάτων ή/και επιβατών με την υποχρεωτική προϋπόθεση ότι η ίδια παρέχει και την έλξη.

2. "Διεθνής 'Ένωση" ορίζεται κάθε 'Ένωση δύο τουλάχιστον σιδηροδρομικών επιχειρήσεων που είναι εγκατεσtημένες σε διαφορετικά Κράτη Μέλη, με σκοπό την παροχή υπηρεσιών διεθνών μεταφορών μεταξύ Κρατών Μελών.

3. "Διαχειριστής Υποδομής" είναι κάθε δημόσια αρχή ή επιχείρηση επιφορτισμένη κυρίως με την εγκατάσταση και τη συντήρηση της σιδηροδρομικής υποδομής, καθώς και τη διαχείριση των συστημάτων ρύθμισης και ασφάλειας. Για το ελληνικό Κράτος ο διαχειριστής υποδομής είναι ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) ΑΕ (αρθ. 6 του Π.Δ.324/1996).

4. "Ζώνη γραφικού δρομολογίου": είναι η υποδομή που απαιτείται για να καλυφθεί η απόσταση μεταξύ δύο σημείων σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

5. "Χορήγηση δικαιώματος χρήσης": είναι η διάθεση δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής από τον φορέα χορήγησης.

6. "Φορέας χορήγησης δικαιώματος χρήσης" : η αρχή ή/και ο διαχειριστής της υποδομής που ορίζει το κράτος μέλος ως αρμόδιο για τη χορήγηση του δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής. Για το ελληνικό κράτος φορέας χορήγησης δικαιώματος χρήσης ορίζεται ο διαχειριστής της υποδομής ΟΣΕ Α.Ε. (άρθ. 4 του παρόντος Π.Δ.

Άρθρο 3

1. Με τις ακόλουθες διατάξεις ορίζονται οι αρχές και διαδικασίες για τη χορήγηση δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής και τη χρέωση τελών υποδομής. Οι παραπάνω αρχές και διαδικασίες αφορούν τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες ή που πρόκειται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα και τις διεθνείς ενώσεις τους, εφόσον οι εν λόγω επιχειρήσεις και ενώσεις παρέχουν τις υπηρεσίες που ορίζονται στο άρθρο 281 του παρόντος, υπό τους όρους του άρθρου αυτού και εφόσον τους έχει χορηγηθεί η κατάλληλη άδεια σύμφωνα με τις διατάξεις του Δευτέρου Μέρους του παρόντος Τμήματος.

2. Οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις των οποίων η δραστηριότητα περιορίζεται αποκλειστικά στην εκμετάλλευση των αστικών, προαστιακών ή περιφερειακών μεταφορών εξαιρούνται των διατάξεων του παρόντος διατάγματος.

3. Το δικαίωμα χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής κατανέμεται μέσω χορήγησης ζωνών γραφικών δρομολογίων σύμφωνα με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ

Χορήγηση δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής

Άρθρο 4

Αρμόδιος φορέας του ελληνικού κράτους για τη χορήγηση δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής ορίζεται ο διαχειριστής της υποδομής ΟΣΕ Α.Ε.

Το δικαίωμα χρήσης θα χορηγείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του παρόντος διατάγματος.

Ο φορέας χορήγησης δικαιώματος χρήσης έχοντας γνώση του συνόλου των διαθεσίμων ζωνών γραφικού δρομολογίου, θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι:

α) το δικαίωμα χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής χορηγείται δικαίως και αδιακρίτως και

β) η διαδικασία χορήγησης του δικαιώματος χρήσης επιτρέπει αποτελεσματική και βέλτιστη χρήση της υποδομής με την επιφύλαξη των άρθρων 5 και 6 του παρόντος.

Άρθρο 5

1. Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζονται τα μέτρα που είναι απαραίτητα για να εξασφαλίζεται ότι κατά τη χορήγηση δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής, δίδεται προτεραιότητα στις παρακάτω σιδηροδρομικές υπηρεσίες.

α) υπηρεσίες που παρέχονται για το γενικότερο δημόσιο συμφέρον, όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1191/69 του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 1969 περί των ενεργειών των κρατών μελών που αφορούν τις υποχρεώσεις που είναι συνυφασμένες με την έννοια της δημόσιας υπηρεσίας στον τομέα των σιδηροδρομικών, οδικών και εσωτερικών πλωτών μεταφορών (EEL156/69) όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

β) υπηρεσίες που παρέχονται συνολικά ή εν μέρει επί υποδομής η οποία κατασκευάστηκε ή διασκευάστηκε γι αυτές τις υπηρεσίες (ειδικές σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας ή εμπορευματικές γραμμές), με την επιφύλαξη των άρθρων 85, 86 και 90 της συνθήκης της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης.

Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται χωρίς διακρίσεις για όλες τις υπηρεσίες που παρέχονται κατ' εφαρμογή του άρθρου 3 και των οποίων τα χαρακτηριστικά είναι συγκρίσιμα και οι παροχές παρόμοιες.

Άρθρο 6

Το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών μπορεί να παρέχει χωρίς διακρίσεις, ειδικά ή αποκλειστικά σχετικά δικαιώματα, σε σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που παρέχουν ορισμένα είδη υπηρεσιών ή/και σε ορισμένες περιοχές, εάν αυτό είναι απαραίτητο για να εξασφαλισθούν κατάλληλες δημόσιες υπηρεσίες ή αποτελεσματική χρησιμοποίηση του δικαιώματος χρήσης της υποδομής ή για να καταστεί δυνατή η χρηματοδότηση νέων υποδομών, με την επιφύλαξη των άρθρων 85, 86 και 90 της συν0ήκης της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

Χρέωση τελών υποδομής

Άρθρο 7

1. Οι λογιστικοί λογαριασμοί του διαχειριστή της υποδομής πρέπει να είναι τουλάχιστον ισοσκελισμένοι, υπό κανονικές επιχειρηματικές συνθήκες και επί εύλογο χρονικό διάστημα.

Στη στήλη του ενεργητικού περιλαμβάνονται τα έσοδα από τα τέλη της υποδομής και οι κρατικές επιχορηγήσεις και στη στήλη του παθητικού οι δαπάνες υποδομής.

2. Ο διαχειριστής της υποδομής μπορεί να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη της υποδομής, στην οποία περιλαμβάνεται η παροχή ή ανανέωση στοιχείων παγίου επενδυτικού ενεργητικού και μπορεί επίσης να πραγματοποιήσει κέρδη επί επενδεδυμένου κεφαλαίου.

Άρθρο 8

Η χρέωση τελών για υπηρεσίες ανάλογης φύσης στην ίδια αγορά, γίνεται χωρίς καμία διάκριση.

Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών μετά από εισήγηση του ΟΣΕ Α.Ε. ως διαχειριστή της υποδομής, ορίζονται οι κανόνες καθορισμού των τελών.

Οι κανόνες αυτοί πρέπει να παρέχουν στο διαχειριστή τη δυνατότητα να προωθήσει αποτελεσματικά την υποδομή του στην αγορά.

Άρθρο 9

1. Ο καθορισμός των τελών που εισπράττονται από το διαχειριστή της υποδομής γίνεται, κυρίως, σύμφωνα με τη φύση της υπηρεσίας, το χρόνο παροχής, την κατά στάση της αγοράς, τη φύση και τη φθορά της υποδομής.

Άρθρο 10

1. Τα τέλη καταβάλλονται στον διαχειριστή της υποδομής ΟΣΕ Α.Ε.

2. Ο διαχειριστής της υποδομής υποχρεούται να παρέχει στο Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών κάθε χρήσιμη πληροφορία που θα του επιτρέπει να διαπιστώνει ότι τα τέλη καταβάλλονται χωρίς διακρίσεις.

3. Ο διαχειριστής της υποδομής υποχρεούται να ανακοινώνει στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τις υποδομές του για να παρέχουν τις υπηρεσίες που ορίζονται στο άρθρο 281 του παρόντος όλες τις σημαντικές μεταβολές της ποιότητας ή του δυναμικού της υποδομής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙV

Γενικές διατάξεις

Άρθρο 11

1. Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζονται οι διαδικασίες και οι λεπτομέρειες χορήγησης του δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής, οι οποίες ορίζονται στην παρ. 3 του άρθρου 3 του παρόντος διατάγματος.

Η απόφαση αυτή μετά την δημοσίευσή της κοινοποιείται στην Επιτροπή της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης.

2. Οι αιτήσεις δικαιώματος χρήσης σιδηροδρομικής υποδομής που έχουν αναχώρηση του δρομολογίου το ελληνικό κράτος, υποβάλλονται στον αρμόδιο φορέα χορήγησης και διαχειριστή της σιδηροδρομικής υποδομής ΟΣΕ Α.Ε.

3. Ο αρμόδιος φορέας χορήγησης ΟΣΕ Α.Ε., για το ελληνικό κράτος:

α) ενημερώνει αμέσως για την υποβληθείσα αίτηση τους ενδιαφερόμενους ομολόγους του φορείς άλλων κρατών μελών, οι οποίοι και δίνουν την γνώμη τους το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο ένα μήνα μετά την παραλαβή των απαραίτητων πληροφοριών.

β) αποφασίζει επί αιτήσεως που του έχει υποβληθεί σε συνεννόηση με τους ομολόγους του φορείς, το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο δύο μήνες από την ημερομηνία κατά την οποίαν του υποβλήθηκαν όλες οι απαραίτητες πληροφορίες.

γ) επανεξετάζει μια αίτηση που απορρίπτεται για λόγους ανεπάρκειας υποδομής κατά την επόμενη αναμόρφωση των δρομολογίων για τις σχετικές διαδρομές, εφόσον αυτό ζητηθεί από τον αιτούντα.

δ) ενημερώνει τα ενδιαφερόμενα μέρη για τις ημερομηνίες αναμόρφωσης των δρομολογίων ή άλλων διοικητικών ρυθμίσεων.

ε) ανακοινώνει την απόφαση στην αιτούσα επιχείρηση και σε περίπτωση απόρριψης την αιτιολογεί δεόντως.

στ) αποφασίζει επί αιτήσεως δικαιώματος χρήσης, ενδιαφέροντός του, η οποία έχει υποβληθεί σε φορέα χορήγησης άλλου κράτους μέλους και ανακοινώνει την επ' αυτής γνώμη του στον υπόψη φορέα το συντομότερο δυνατόν και πάντως όχι αργότερα του ενός μηνός από την παραλαβή των απαραίτητων πληροφοριών, έχοντας και το δικαίωμα απόρριψης της αίτησης.

4. Μία επιχείρηση που έχει υποβάλλει αίτηση σύμφωνα με την παραπάνω παράγραφο 2, στον για την Ελλάδα αρμόδιο φορέα χορήγησης δικαιώματος χρήσης ΟΣΕ Α.Ε., μπορεί να επικοινωνεί απευθείας με τους αρμόδιους φορείς χορήγησης άδειας των άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης, εφόσον ενημερώσει προς τούτο τον ΟΣΕ Α.Ε.

5. Οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις στις οποίες χορηγήθηκε δικαίωμα χρήσης της υποδομής συνάπτουν τις απαραίτητες διοικητικές, τεχνικές και χρηματοοικονομικές συμφωνίες με τον ΟΣΕ Α.Ε. που είναι ο διαχειριστής της υποδομής.

Άρθρο 12

1. Οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις πρέπει να υποβάλλουν ένα πιστοποιητικό ασφαλείας με το οποίο αποδεικνύουν ότι πληρούν τις απαιτήσεις ασφαλείας που τους επιβάλλονται ώστε να εξασφαλίζεται παροχή υπηρεσίας χωρίς κινδύνους στα δρομολόγιά τους.

2. Για την απόκτηση του πιστοποιητικού ασφαλείας, η σιδηροδρομική επιχείρηση οφείλει να τηρεί τις συμβατές προς την κοινοτική νομοθεσία, διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας, οι οποίες επιβάλλονται χωρίς διακρίσεις όσον αφορά τις εθνικές τεχνικές λειτουργικές απαιτήσεις για τις σιδηροδρομικές υπηρεσίες και τις απαιτήσεις ασφαλείας που ισχύουν για το προσωπικό, το τροχαίο υλικό και την εσωτερική οργάνωση της επιχείρησης.

Ειδικότερα, υποχρεούται να αποδεικνύει ότι οι οδηγοί των τραίνων, τα οποία παρέχουν τις υπηρεσίες που ορίζονται στο άρθρο 281 του παρόντος, έχουν την απαιτούμενη κατάρτιση και τηρούν τους κανόνες κυκλοφορίας που εφαρμόζονται από το διαχειριστή της υποδομής και τους κανονισμούς ασφαλείας που του επιβάλλονται όσον αφορά την κυκλοφορία των τραίνων.

Επιπλέον η σιδηροδρομική επιχείρηση πρέπει να αποδείξει ότι το τροχαίο υλικό που συνιστά τα τραίνα αυτά έχει εγκριθεί από το διαχειριστή της υποδομής και έχει ελεγχθεί σύμφωνα με τους κανονισμούς εκμετάλλευσης της χρησιμοποιούμενης υποδομής.

Ο ΟΣΕ Α.Ε., ως διαχειριστής της υποδομής, χορηγεί στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις τα πιστοποιητικά ασφαλείας.

Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζεται η διαδικασία χορήγησης του πιστοποιητικού ασφαλείας.

Άρθρο 13

Η αίτηση πρόσβασης στην υποδομή που υποβάλλεται στο φορέα χορήγησης και διαχειριστή της υποδομής ΟΣΕ Α.Ε. πρέπει υποχρεωτικά να συνοδεύεται από εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένων πιστωτικών ιδρυμάτων ή άλλων νομικών προσώπων που λειτουργούν νόμιμα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουν σύμφωνα με τη νομοθεσία των κρατών μελών αυτό το δικαίωμα.

Η εγγυητική επιστολή ισχύει μέχρι την επιστροφή της, το δε ύψος της καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών.

Εάν η αιτούσα επιχείρηση δεν κάνει χρήση της χορηγηθείσας ζώνης γραφικού δρομολογίου, ο φορέας χορήγησης δικαιώματος χρήσης ΟΣΕ Α.Ε. μπορεί να αφαιρέσει από την κατατεθείσα εγγύηση ποσό που αντιπροσωπεύει τις δαπάνες εξέτασης της αίτησης και οποιαδήποτε διαφυγόντα κέρδη λόγω της μη χρήσης της υπόψη σιδηροδρομικής υποδομής.

Σε κάθε άλλη περίπτωση, η εγγυητική επιστολή επιστρέφεται αυτούσια.

Άρθρο 14

1. Οι αποφάσεις του ΟΣΕ Α.Ε. αναφορικά με τη χορήγηση δικαιώματος χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής ή τη χρέωση τελών σε μια σιδηροδρομική επιχείρηση, υπόκεινται σε προσφυγή ενώπιον του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών, ο οποίος και αποφασίζει σχετικά μέσα σε δύο μήνες από την υποβολή της προσφυγής.

2. Οι αποφάσεις που ελήφθησαν σύμφωνα με τη παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, υπόκεινται σε προσφυγή ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων

Άρθρο 15

Έναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από την ημερομηνία της δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Στον Υφυπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών, αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος Προεδρικού Διατάγματος.

Αθήνα, 9 Ιουνίου 1998

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΕΘΝ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΟΙΚΟΜΟΝΙΚΩΝ

ΓΙΑΝΝΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΥΦ. ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΛΟΥΚΑΚΗΣ